Rivieren in Nederland
Nederland is een echt waterland. Een groot deel van ons land ligt onder de zeespiegel waardoor we voor ons bestaan en onze veiligheid afhankelijk zijn van dijken en duinen. Dijken, die niet alleen langs de zee liggen. Nee, we moeten ons ook beschermen tegen wateroverlast uit onze rivieren in Nederland. Want ons land ligt midden in de delta van drie grote rivieren die het overtollige water afvoeren van een groot achterland in België en Duitsland. Naast deze drie grote rivieren in Nederland hebben we ook vele kleinere natuurlijke waterlopen.
De Nederlandse delta
Drie grote rivieren in Nederland bepalen grotendeels de waterloop in ons land. Qua waterafvoer en –voorziening, maar zeker ook economisch gezien de belangrijke transportfunctie. Gezamenlijk vormen deze drie grote rivieren van Nederland een delta.
De Rijn
De rivier de Rijn ontspringt uit bronnen nabij Graubunden in de Zwitserse Alpen. Vanaf die plek stroomt hij door Zwitserland en Duitsland en komt bij Spijk de Nederlandse grens over. De Rijn kent ook de grootste waterval van Europa. Die ligt bij Schaffhausen en is 150 meter breed en 23 meter hoog. De Rijn is met zijn 1233 kilometer totale lengte in Europa ook de langste van de rivieren door Nederland. Deze rivier is voor Zwitserland en Duitsland belangrijk voor het scheepvaartverkeer en voor hun waterafvoer. Daar waar gemiddeld circa 2200 m³/s wordt afgevoerd en vervolgens de uiterwaarden volstromen bij 4000 m³/s, hebben hevige waterval en snelle sneeuwdooi in Zwitserland en Duitsland ook wel gezorgd voor een afvoervolume van 12.600 (1926) en 11.800 m³/s (1995). Dit zijn ongekende records voor alle rivieren in Nederland. Bij zulke hoge waterstanden ontstaan natuurlijk ernstige overstromingen in de benedenloop van de rivieren in Nederland.
De Maas
De Maas ontspringt in Pouilly-en-Bassigny op het Plateau van Langres in Frankrijk en stroomt vervolgend door Oost-België om in de buurt van Wezet Nederland binnen te komen. De totale lengte bedraagt 950 kilometer.
Omdat de Maas voornamelijk gevoed wordt door regenval, ontstaan grote verschillen in waterstand. Om het verval van de Maas toch nog enigszins te reguleren zijn op veel plekken stuwdammen aangelegd. Om onbelemmerde scheepvaart mogelijk te maken moesten daarom, parallel aan de rivier, lange stukken kanaal gegraven worden. Door de sterk wisselende waterstanden ontstaan regelmatig overstromingen in het beneden-stroomgebied van de rivieren in Nederland en dus ook in de Maas. In 1993 en 1995 leidde dit nog tot grote problemen in een aantal steden en dorpen.
De Schelde
De Schelde ontspringt in de gemeente Gouy in noordelijk Frankrijk en stroomt vervolgens door West-België, via Antwerpen en de Westerschelde naar de Noordzee. Als zodanig is de Schelde van levensbelang voor Antwerpen in de functie van havenstad (die ook superleuk is voor een weekendje shoppen, trouwens – lees er alles over hier!). De Schelde is met zijn 350 kilometer veruit de kortste van de drie grote Delta rivieren in Nederland.
Kleinere waterlopen
Naast de drie grote rivieren in Nederland kent ons land nog heel veel meer natuurlijke waterlopen. We tellen in Nederland maar liefst 141 kleinere rivieren en nog een veelvoud daarvan aan beken. Deze kleinere waterwegen , die op hun beurt weer uitmonden in of de grote drie rivieren in Nederland of in het IJsselmeer of de Waddenzee, van waaruit alle afgevoerde water uiteindelijk in de Noordzee terecht komt.